حس بد بعد از استفاده از اینستاگرام
اینستاگرام به چندین دلیل جذابیت خاصی برای دانشآموزان دارد:
- تعامل اجتماعی: اینستاگرام یک پلتفرم قوی برای ایجاد و حفظ ارتباطات اجتماعی است. دانشآموزان میتوانند با دوستان و همکلاسیها به راحتی ارتباط بگیرند و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند
- دسترسی به محتواهای مختلف: اینستاگرام به دانشآموزان اجازه میدهد تا از محتواهای آموزشی، الهامبخش و سرگرمی استفاده کنند. همچنین این پلتفرم به عنوان یک ابزار برای جستجوی محصولات و خدمات نیز عمل میکند
- خلاقیت و بیان شخصی: دانشآموزان میتوانند از اینستاگرام برای نشان دادن خلاقیت و بیان خود استفاده کنند. بهدلیل عدم محدودیت در نوع محتوا، کاربران میتوانند به شکل دلخواه تصاویر و ویدیوهای خود را به اشتراک بگذارند، که این امر موجب جذب بیشتری به این پلتفرم میشود [منبع].
با توجه به این عوامل، اینستاگرام به یکی از منابع اصلی تعاملات اجتماعی دانشآموزان تبدیل شده است و نقش مهمی در زندگی روزمره آنها ایفا میکند.
تأثیرات منفی اینستاگرام بر روی روحیه دانشآموزان
استفاده از اینستاگرام میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر روحیه دانشآموزان داشته باشد. یکی از مشکلات اصلی، احساس عدم اعتماد به نفس ناشی از مقایسه خود با دیگران است. دائماً تصاویری از زندگیهای ظاهراً ایدهآل دیگران را مشاهده میکنند که ممکن است باعث ایجاد احساس ناکامی و تنهایی در آنها شود. نتایج یک تحقیق نشان میدهد که دانشآموزانی که زمان بیشتری را در اینستاگرام میگذرانند، بیشتر در معرض مشکلاتی همچون افسردگی و اضطراب قرار دارند [منبع].
همچنین، تداوم استفاده از این شبکه اجتماعی میتواند منجر به افت تحصیلی و نداشتن تمرکز در درسها شود، زیرا زمان قابل توجهی از روز صرف مشاهده محتواهای مختلف و بیپایان میشود [منبع].
در کل، مدیریت زمان و کاهش میزان استفاده از اینستاگرام و سایر شبکههای اجتماعی میتواند به بهبود سلامت روانی و روحیه دانشآموزان کمک کند
تحقیقات و یافتهها
تحقیقات اخیر نشان میدهد که استفاده از اینستاگرام با افزایش احساسات منفی در کاربران مرتبط است. بر اساس تحقیقی که فیسبوک انجام داده، مشخص شده که افراد مشهور میتوانند موجب احساس منفی در فالوئرهای اینستاگرامی شوند، بهطوری که این احساسات در مسیر خود بر شاهدان تأثیر میگذارند و باعث کاهش خودپنداره میشوند
همچنین، تحقیقاتی دیگری نشان داده است که اینستاگرام میتواند تأثیرات منفی متعددی بر سلامت روان به جای بگذارد. بهویژه، این پلتفرم ممکن است در بروز مسائلی مانند افسردگی و اضطراب نقش داشته باشد، و از این جهت بر زندگی روزمره افراد تأثیر منفی بگذارد
در نوعی دیگر از مطالعه، بررسیها نشاندهنده تأثیرات منفی مرتبط با احساسات منفی ناشی از محتوای اینستاگرام بر روی جوانان و دانشجویان بوده است، که با افزایش خلأ اجتماعی و انحرافات اخلاقی در پی آن در ارتباط است
این یافتهها نشاندهنده نیاز به مدیریت هوشمندانه و حساسیت در استفاده از شبکههای اجتماعی بهویژه اینستاگرام است.
چگونه میتوانیم اثرات منفی را کاهش دهیم؟
برای کاهش اثرات منفی استفاده از اینستاگرام، والدین و دانشآموزان میتوانند از چندین راهکار عملی بهرهبرداری کنند:
- تنظیم زمان استفاده: یکی از مهمترین اقدامها، تعیین مدت زمان معین برای استفاده از شبکههای اجتماعی، به ویژه اینستاگرام است. این کار به جلوگیری از اعتیاد به فضای مجازی و ایجاد عادات سالم دیجیتال کمک میکند
- آموزش سواد رسانهای: والدین و معلمان باید دانشآموزان را نسبت به پیامدهای منفی و مثبت رسانهها آگاه کرده و آنها را در فهم و نقد محتواها یاری دهند. این آموزش میتواند شامل مهارتهای تحلیل و ارزیابی محتوای دیجیتال باشد تا دانشآموزان بتوانند تشخیص دهند کدام محتوا مفید یا مضر است [منبع].
- پرهیز از مقایسه: انگیزههایی که از مقایسه خود با دیگران در فضای مجازی ناشی میشود، میتواند زمینهساز احساس ناکامی و افسردگی گردد. دانشآموزان باید تشویق شوند که به جای مقایسه، بر روی ویژگیهای مثبت و تواناییهای خود تمرکز کنند.
- ترویج فعالیتهای غیر دیجیتال: والدین باید فرصتهایی برای فعالیتهای خارج از فضای مجازی فراهم کنند. این فعالیتها میتواند شامل ورزش، هنر، مطالعه یا هر نوع سرگرمی مفید دیگر باشد. این امر نه تنها به کاهش زمان استفاده از رسانههای اجتماعی کمک میکند، بلکه موجب تقویت ارتباطات خانواده در دنیای واقعی خواهد شد.
- نظارت والدین: نظارت و گفتگو در مورد فعالیتهای آنلاین، به ویژه در سنین پایینتر، میتواند به والدین کمک کند تا نسبت به رفتارها و محتوای مصرفی فرزندان خود آگاه باشند و آنها را در انتخاب بهتر یاری دهند
اجرای این راهکارها ممکن است به بهبود کیفیت زمان آنلاین دانشآموزان و کاهش اثرات منفی استفاده از اینستاگرام کمک کند.
جمعبندی و نتیجهگیری
مقاله حاضر به بررسی تأثیرات شبکههای اجتماعی بر روانشناسی جوانان پرداخته و به وضوح نشان میدهد که این تأثیرات میتوانند هم مثبت و هم منفی باشند. در جنبههای مثبت، شبکههای اجتماعی میتوانند راهی برای برقراری ارتباط، افزایش تعاملات اجتماعی و دسترسی به اطلاعات آموزنده باشند. همچنین، استفاده مناسب از این شبکهها میتواند به تقویت هویت و خودشناسی جوانان کمک کند و آنها را به تعاملات معنیدار و اشتراکگذاری تجارب خود ترغیب کند
با این حال، جنبههای منفی این تأثیرات نیز نباید نادیده گرفته شوند. اعتیاد به شبکههای اجتماعی میتواند منجر به افزایش احساس تنهایی، افسردگی و اضطراب در جوانان شود. مطالعات نشان میدهند که استفاده بیشتر از شبکههای اجتماعی به بروز مشکلات روانی و افسردگی در بین کاربران مرتبط است
به همین سبب، آگاهی از این تأثیرات و مدیریت زمان و محتوا در استفاده از شبکههای اجتماعی برای جوانان بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، جوانان باید به طور فعال میزان استفاده از این پلتفرمها را زیر نظر داشته باشند و به سمت استفاده عاقلانه و معنادار از آنها بروند تا از اثرات منفی آنها پیشگیری کنند

